dinsdag 17 augustus 2010

MindMapping in het onderwijs

Het onderwerp vandaag op Discussie Dinsdag was “Digitaal brainstormen/MindMappen in de klas? Toegevoegde waarde en hoe?” In dit artikel een uitgewerkte samenvatting.

Hoewel ze vaak door elkaar genoemd worden, zijn brainstormen en MindMapping twee verschillende activiteiten. Bij brainstormen gaat het meer om het snel opsommen van ideeën, zonder er een waardeoordeel aan te hangen. Snel een lijst maken waar vervolgens uit gekozen kan worden. Bij MindMapping wordt gebruik gemaakt van associëren en worden gedachten geordend en gestructureerd. Daarbij worden kleuren gebruikt om te categoriseren en kunnen ook tekeningetjes worden gebruikt. Creatief denken dus. Beide activiteiten zijn prima bruikbaar in het onderwijs. In de discussie werd met name ingegaan op MindMapping.

Over de principes van MindMapping is genoeg informatie te vinden op het internet. Op de Discussie Dinsdag-yurls-pagina hebben we wat links naar achtergrondinformatie op een rijtje gezet. We noemen speciaal het filmpje op Leraar24 over MindMapping op basisschool De Esdoorn, Het filmpje van Yorick Saeijs over MindMappen in de klas en het filmpje MindMappen met Marja & Moes . Daarin wordt kort gedemonstreerd wat onder MindMapping wordt verstaan.

Inmiddels zijn er al diverse mogelijkheden om digitaal een MindMap te maken. Henk Heurter maakt eerder al eens een overzicht op dit Edublog over MindMap-programma’s. Bent u in het bezit van een digitaal schoolbord, dan kunt u uiteraard ook de software daarvan gebruiken. Met de pen van het digibord, de mogelijkheid om verschillende kleuren te kiezen en eventueel het gereedschappen voor vormen en lijnen komt u al een heel eind. Daarbij kunt u zelf tekeningetjes maken, deze uit de bibliotheek van de software halen of bijvoorbeeld van het internet halen. Heeft u een SMART Board, dan kunt u ook gebruik maken van SMART Ideas om Mindmaps te maken.
Veel programma's zijn online te gebruiken of gratis te downloaden. Andere programma’s dienen betaald te worden. Vaak biedt een programma dan allerlei extra mogelijkheden, zoals het overzetten van de MindMap naar een hoofdstukkenstructuur in Word.

Voordeel van het digitaal maken van een MindMap is, dat het ook later gemakkelijk er weer bij te pakken is om terug te kijken, aan te vullen of te herordenen. Ook kan het digitaal aan anderen beschikbaar worden gesteld, bijvoorbeeld via een ELO.
Anderen geven de voorkeur aan het maken van een MindMap op papier, omdat ze dan meer vrijheid ervaren. Ook een combinatie is natuurlijk prima mogelijk: eerst individueel op papier, dan digitaal samenvoegen.

Een MindMap kan dienen als verslag van een teamvergadering, als introductie van een thema, als alternatief voor een toets of om eens op een andere manier een woordveld te maken.
Ook is het een idee om de gemaakte MindMap te gebruiken om op basis van de gemaakte structuur een wiki op te zetten, waar leerlingen vervolgens alle genoemde items kunnen uitwerken.

Wilt u meerdere leerlingen samen een MindMap laten maken, dan is het goed om duidelijke afspraken te maken. Bijvoorbeeld over het niet verwijderen van de input van een ander. Maak één leerling verantwoordelijk voor het ordenen. De principes van samenwerkend leren gelden ook hier!

Tot zover het verslag van de discussie. Er valt nog veel meer over te zeggen! Heeft u zelf nog aanvullende opmerkingen of ideeën? Plaats ze als reactie op deze blogpost.
Op discussiedinsdag.yurls.net vindt u nog enkele interessante aanvullende links, die genoemd werden tijdens de discussie. Heeft u zelf een suggestie voor een interessant onderwerp? Mail naar discussiedinsdag@gmail.com om het door te geven.

Volgende week houden weer een nieuwe discussie over een nieuw onderwerp!
#netwijs Discussie Dinsdag: elke dinsdag tussen twaalf en twee op Twitter. Discussieer mee over Onderwijs en ICT!

3 opmerkingen:

  1. Mindmappen is een schitterend middel. Het moet natuurlijk wel bij je doel passen. Zo maar Mindmappen om het Mindmappen is niet erg zinvol.

    Daarnaast vind ik het proces zeer belangijk. Dat proces wordt versneld met digitale middelen, maar haalt ook een deel creativiteit weg. De tekening die ik maak (of samen met de groep)klopt het beste bij mijn/onze associatie. Bovendien helpt het fysieke deel (schrijven en tekenenen) bij het beter onthouden. Mooi is hierbij niet erg belangrijk. Een lelijke tekening kan heel grappig zijn en wordt later gemakkelijk teruggehaald met een lach op je gezicht.

    Vaak moet je met het plaatje uit een bestand een compromis zoeken wat niet helemaal aansluit bij jouw beeld. Daarnaast ben je relatief lang aan het zoeken naar het beste plaatje.

    Digiborden maken het ook gemakkelijk om te te slepen, aan te passen, terug te halen en eventueel uit te printen.

    Mijn voorkeur gaat uit naar zelf maken (papier/digibord). Het is authentiek en uniek, waardoor ik het sterker vind dan met een programma. Maar goed, dat is mijn voorkeur. Vrijheid blijheid natuurlijk.

    Hier is nog een link naar een artikel over Mindmappen: http://www.onderwijsmaakjesamen.nl/actueel/een-mindmap-oh-dat-ken-ik-al-dat-is-een-woordweb/

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Een reactie van Florina Blokland:
    "Ik werk met Mindview. Prettige eraan is dat het zo mooi exporteert naar Mediator waar je complete lessen maar ook kleinere leereenheden mee kan maken (authoringtool, zie Mediator

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Allereerst: Als gediplomeerd MindMap-trainer vind ik het jammer dat ik discussie heb gemist. En verder: Wat ik veel tegenkom is dat vaak voorbijgegaan wordt aan hoé je een goede MindMap maakt. Dit is zó belangrijk! Alleen een MM die volgens de juiste manier is gemaakt, is krachtig en effectief. Veel (gratis) softwarepakketten slaan hier volledig de plank mis. Resultaat is een aardige tekening, maar meer ook niet. Vandaar ook de keuze van Buzan's iMindmap op onze school (Esdoorn, Leraar24-filmpje)Hiermee kun mindmappen zoals mindmappen bedoeld is. Mindmappen op school verrijkt je onderwijs en verbetert het leerproces. Mindmappen gaat uit van associatief denken, gebruikt de kracht van 'het plaatje', geeft je een totaal-overzicht (big picture), maakt onderlinge verbanden inzichtelijk, toont hoofd- en bijzaken, nodigt uit tot uitbreiden, is voor alles in te zetten, is gewoon leuk, ... Overigens maak ik zelf mijn MM bij voorkeur met papier en stiften. Bij deze toch nog een bijdrage aan de discussie. Geïnteresseerd in meer info? Neem gerust contact op.

    BeantwoordenVerwijderen